Τα ποδήλατα βουνού (mountain) είναι πολύ ευέλικτα στη χρήση τους. Μπορείτε να τα χρησιμοποιήσετε για να μεταφέρετε τα ψώνια σας στο σπίτι, να κάνετε βόλτα σε έναν ποδηλατοδρόμο ή να γυρίσετε τον κόσμο. Η κύρια χρήση τους όμως είναι να μεταφέρουν αξιόπιστα τους αναβάτες τους σε χωματόδρομους - τα βουνά είναι προαιρετικά.

* Ποιο είναι το καλύτερο ποδήλατο βουνού για σας;Τα βασικά σημεία:
Το στυλ οδήγησής σας (παρακάτω σας δίνουμε βοήθεια πάνω σ’ αυτό). Το στυλ οδήγησής σας, σας βοηθά να περιορίσετε γρήγορα την επιλογή ποδηλάτου στα αντίστοιχα μοντέλα. Δεν είστε βέβαιοι; Διαλέξτε ένα ποδήλατο για γενικά ανώμαλο δρόμο.

* Ο προϋπολογισμός σας. Τα βασικά μοντέλα ξεκινούν περίπου από τα €200 αλλά τα ελαφρύτερα, πιο γρήγορα μοντέλα με πλήρη ανάρτηση και πιο εξεζητημένα εξαρτήματα ξεπερνούν άνετα τα €1500.

* Δοκιμάστε να οδηγήσετε μερικά ποδήλατα, αν είναι δυνατόν, που ανήκουν στην κατηγορία που θέλετε. Το πιο πιθανό είναι ότι κάποιο θα ξεχωρίζει και θα σας βολεύει περισσότερο.

Σημείωση: Tο άρθρο αυτό καλύπτει βασικές γνώσεις πάνω στα ποδήλατα βουνού. Για περισσότερες λεπτομέρειες, μιλήστε με τους ειδικούς στο κατάστημα Dromeas Bikes.

Το στυλ οδήγησής σας

Για να κάνετε μια έξυπνη αγορά ποδηλάτου, εκτιμήστε πρώτα τις προθέσεις σας και την εμπειρία σας στην οδήγηση.

Σκεφτείτε: Τι είναι αυτό που σας εμπνέει για να πάρετε ένα ποδήλατο βουνού; Είστε ένας έμπειρος ποδηλάτης δρόμου που αναζητά λίγη ποικιλία; Θα κάνετε οικογενειακές εξορμήσεις σε ποδηλατικές διαδρομές και ίσως "ρυμουλκείτε" και κάποιο τρέιλερ ποδηλάτου με παιδί μέσα; Ή έχετε σκοπό να βελτιώσετε το επίπεδο της φυσικής σας κατάστασης και τις δεξιότητές σας στις τοπικές διαδρομές;

Πρόταση: Για θελήματα, οικογενειακές εξορμήσεις ή για περιστασιακή χρήση, ένα βασικό μοντέλο θα σας εξυπηρετήσει μια χαρά. Αν θέλετε να πάτε μακρύτερα, γρηγορότερα, ψηλότερα ή να επιδιώξετε κάτι δυσκολότερο, τότε αξίζει να ξοδέψετε παραπάνω χρήματα για εξαρτήματα υψηλής ποιότητας.

Έλεγχος φυσικής κατάστασης: Έχετε καλή φυσική κατάσταση, είστε ευέλικτοι και θέλετε να αποκτήσετε νέες δεξιότητες; Ή κάνετε περιστασιακά κάποια σωματική δραστηριότητα και θέλετε απλά να εξερευνήσετε διάφορες διαδρομές; Μήπως είστε ένας συνδυασμός των παραπάνω;

Πρόταση: Αν είστε δραστήριος και έχετε καλή φυσική κατάσταση, θα σας ικανοποιήσει είτε ένα ποδήλατο ανώμαλου δρόμου ή ένα ποδήλατο με πλήρη ανάρτηση. Αν έχετε προβλήματα με τη μέση ή τις αρθρώσεις σας ή απλά θέλετε μια πιο ομαλή βόλτα, πιθανόν να σας αρέσει περισσότερο ένα ποδήλατο με πλήρη ανάρτηση.

Είδη διαδρομών: Πόσο πλατιά ή στενά επίπεδα ή απότομα, ομαλά ή ανώμαλα είναι τα μονοπάτια στα οποία σκοπεύετε να οδηγήσετε; Ο τύπος της διαδρομής μπορεί να έχει επίδραση στο πιο είναι το πιο κατάλληλο ποδήλατο για σας.

Πρόταση: Για σχετικά ομαλά μονοπάτια ή ένα συνδυασμό χωματόδρομου και στρωμένου δρόμου, ένα ποδήλατο ανώμαλου δρόμου θα σας εξυπηρετήσει καλά. Για μονοπάτια που είναι τραχιά, βραχώδη, έχουν πολλές ρίζες ή έχουν μικρούς γκρεμούς σκεφτείτε ένα ποδήλατο πλήρους ανάρτησης ή ένα 29άρι ανώμαλου δρόμου.

Είδη ποδηλάτων βουνού

Τα ποδήλατα βουνού περιγράφονται και διαφημίζονται με διάφορους όρους. Το να τους γνωρίζετε μπορεί να σας βοηθήσει να κάνετε μια πιο συνειδητή επιλογή. Ανάμεσα στις κορυφαίες μάρκες βρίσκονται οι Cannondale, Focus, Giant, GT και Olympia.

Μερικές συνηθισμένες κατηγορίες:

Ανώμαλου δρόμου: Ποδήλατα βουνού γενικής χρήσης, για τα πάντα, από χωματόδρομους μέχρι διαδρομές στην άσφαλτο.

All mountain: Είναι σαν τα ποδήλατα ανώμαλου δρόμου, αλλά με πιο γερά πλαίσια και μεγαλύτερη διαδρομή ανάρτησης. Είναι ιδανικά για οδήγηση σε πιο τεχνικές διαδρομές με απότομες κατηφόρες, αυξημένο βαθμό εμποδίων και μικρά άλματα. Τα περισσότερα είναι ποδήλατα με εμπρός και πίσω ανάρτηση.

Cross country: Ελαφρά, ευκίνητα ποδήλατα ιδανικά για αγώνες με απότομες αναβάσεις και κλειστές στροφές. Δεν είναι κατάλληλα για τις μεγάλες πιέσεις που έχουν τα άλματα και οι προσγειώσεις. Δίνουν έμφαση στην ταχύτητα, την ανάβαση και στις στροφές.

Downhill: Σχεδιασμένα για να κινείστε γρήγορα σε κατηφορικές διαδρομές απορροφώντας τις αναπηδήσεις καθώς περνάτε πάνω από πέτρες, ρίζες, σαμαράκια και κάνοντας άλματα στο δρόμο. Συχνά μεταφέρονται στην κορυφή του βουνού με κάποιο όχημα ή τελεφερίκ και δεν είναι τόσο διασκεδαστικά ή αποδοτικά σε ανηφορικές διαδρομές.

Dirt jump: Ποδήλατα για εκείνους που τους αρέσει να μην πατούν στο έδαφος και να κάνουν κόλπα στον αέρα. Τα οδηγούν περισσότερο άτομα νεαρής ηλικίας (ή που αισθάνονται νέοι) σε ειδικά ποδηλατικά πάρκα.

Ανώμαλου δρόμου ή με πλήρη ανάρτηση;

Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1980, όλα τα ποδήλατα βουνού ήταν τελείως ανελαστικά. Δεν είχαν ανάρτηση, η οποία κάνει την οδήγηση πιο ομαλή και βελτιώνει τον έλεγχο του ποδηλάτου. Σήμερα, έχετε διάφορες επιλογές όσον αφορά την ανάρτηση, επρός ή εμπρός και πίσω ανάρτηση.

Εμπρός ανάρτηση

Τα ποδήλατα ανώμαλου δρόμου έχουν ένα πιρούνι ανάρτησης προσαρτημένο στον μπροστινό τροχό μόνο (ή μονό βραχίονα που λέγεται “lefty” σε μερικά μοντέλα της Cannondale). Η μπροστινή ανάρτηση μειώνει την καταπόνηση της παλάμης και του βραχίονα σας. Καθιστά επίσης ευκολότερο το χειρισμό του τιμονιού και τον έλεγχο του ποδηλάτου, καθώς διασχίζετε μονοπάτια με ανώμαλο έδαφος.

Τα βασικά πιρούνια ανάρτησης λειτουργούν με σπειροειδές ελατήριο. Τα πιο εξεζητημένα ποδήλατα έχουν πιρούνια με αερανάρτηση τα οποία είναι ελαφρύτερα και προσαρμόζονται πιο εύκολα.

Επιλέξτε ποδήλατο με μόνο εμπρός ανάρτηση θέλετε ένα οικονομικά προσιτό ποδήλατο βουνού για αρχή∙ ένα και μόνο ποδήλατο για όλες τις χρήσεις∙ ένα ποδήλατο για περιστασιακή χρήση σε μονοπάτια∙ ή ένα ποδήλατο για να βελτιώσετε τις ποδηλατικές σας ικανότητες.

Εμπρός και πίσω ανάρτηση

Τα ποδήλατα αυτά έχουν ανάρτηση και οι δύο τροχοί. Η ανάρτηση του μπροστινού τροχού είναι ίδια με αυτήν ενός ποδηλάτου της προηγούμενης κατηγορίας. Η πίσω ανάρτηση διαθέτει ένα περιστρεφόμενο πλαίσιο – ο πίσω τροχός είναι προσαρτημένος σ’ αυτό το πλαίσιο και σ’ ένα πίσω αμορτισέρ. Η πλήρη ανάρτηση ανεβάζει το κόστος και μερικές φορές προσθέτει και στο βάρος του ποδηλάτου, αλλά προσφέρει επιπλέον άνεση και μειώνει την καταπόνηση του ποδηλάτη. Προσφέρει επίσης μεγαλύτερο έλεγχο του ποδηλάτου σε μεγαλύτερες ταχύτητες ή σε συνθήκες δύσκολου εδάφους.

Επιλέξτε πλήρη ανάρτηση αν θέλετε ένα ποδήλατο αποκλειστικά για οδήγηση σε χωματόδρομο∙ θέλετε να πηγαίνετε πιο γρήγορα και να έχετε μεγαλύτερο έλεγχο σε δύσκολο έδαφος∙ θέλετε ένα ποδήλατο που να μην καταπονεί τόσο τις αρθρώσεις και τους μυς σας∙ βγαίνετε για ποδήλατο αρκετά συχνά ώστε να δικαιολογείται το υψηλότερο κόστος του∙

Μέγεθος τροχών

26 ιντσών

Μέχρι πριν λίγα χρόνια, όλα τα ποδήλατα βουνού είχαν τροχούς 26”. Συνεχίζει να είναι ένα δημοφιλές μέγεθος, αλλά τώρα πια αν μπείτε σε ένα κατάστημα ποδηλάτων και ζητήστε να δείτε ποδήλατα βουνού, το πιο πιθανό είναι να σας ρωτήσουν, «26 ή 29 ιντσών»;

29 ιντσών («29άρια»)

Οι μεγαλύτεροι τροχοί έχουν γίνει πολύ δημοφιλείς. Οι τροχοί διαμέτρου 29" είναι βαρύτεροι (μεγαλύτερη ζάντα, περισσότερο ελαστικό) και επιταχύνουν κάπως πιο αργά, αλλά προσφέρουν καλύτερη ώθηση στην κίνηση (κάλυψη μεγαλύτερης απόστασης με λιγότερη προσπάθεια) ∙ μεγαλύτερη επιφάνεια πρόσφυσης με το έδαφος (καλύτερα πιασίματα, μικρότερη ολίσθηση)∙ και μεγαλύτερη «γωνία επίθεσης» —με την έννοια ότι ο τροχός περνάει πάνω από τα εμπόδια της διαδρομής με μεγαλύτερη ευκολία.

Συμβουλή: τα 29άρια ταιριάζουν στους περισσότερους αναβάτες αλλά ταιριάζουν περισσότερο σε ψηλούς αναβάτες, ειδικά αν πρόκειται να χρησιμοποιηθούν και σε χωματόδρομο και σε στρωμένο δρόμο.

Σημείωση: Οι τροχοί 26" και 29" δεν κάνουν για το ίδιο πλαίσιο, καθώς τα πλαίσια και η ανάρτηση του κάθε ποδηλάτου προορίζονται για ένα συγκεκριμένο μέγεθος τροχών.

24 ιντσών

Τα παιδικά ποδήλατα βουνού έχουν συνήθως τροχούς 24" καθώς τα παιδιά έχουν πιο κοντά πόδια. Τα περισσότερα είναι λιγότερο ακριβές εκδόσεις ποδηλάτων ενηλίκων με πιο απλά εξαρτήματα. Σε γενικές γραμμές, είναι κατάλληλα για παιδιά ηλικίας 10 έως 13 ετών, αλλά αυτό εξαρτάται περισσότερο από την ανάπτυξη του παιδιού παρά την ηλικία του. Τα μικρότερα σε ηλικία ή τα πιο μικρόσωμα παιδιά μπορούν να αρχίσουν ποδηλασία με τροχούς 20".

Υλικά πλαισίου

Το πλαίσιο επηρεάζει το βάρος, τη δύναμη, τη διάρκεια ζωής, την ποιότητα οδήγησης και την τιμή ενός ποδηλάτου.

Το κράμα αλουμινίου είναι το πιο κοινό υλικό πλαισίων για ποδήλατα βουνού. Κάποια πιο ακριβά μοντέλα έχουν ελαφρύτερα πλαίσια αλουμινίου, καθώς ο κατασκευαστής τους δαπανά περισσότερα χρήματα και προσπάθεια στην επιλογή των υλικών, το σχεδιασμό του σωλήνα και τη διαδικασία κατασκευής.

Άλλα υλικά πλαισίων ποδηλάτων περιλαμβάνουν ατσάλι, τιτάνιο και ανθρακονήματα. Το ατσάλι είναι σκληρό, φθηνό και προσφέρει ομαλή οδήγηση, αλλά είναι σχετικά βαρύ για ένα ποδήλατο βουνού. Το τιτάνιο είναι ελαφρύ και γερό, αλλά πάρα πολύ ακριβό εκτός αν πρόκειται για εξεζητημένα ποδήλατα βουνού. Τα ανθρακονήματα χρησιμοποιούνται ευρέως για ποδήλατα cross-country και εξεζητημένα ποδήλατα βουνού λόγω της αντοχής και του μικρού τους βάρους, αλλά είναι σχετικά ακριβά, λόγω της μεγάλης επεξεργασίας που απαιτείται για την κατασκευή τους.

Εξαρτήματα

Τα εξαρτήματα αναφέρονται σε όλα τα μέρη που συνδέονται με το πλαίσιο του ποδηλάτου, που περιλαμβάνουν:

* Σύστημα μετάδοσης (βραχίονες, μπροστινοί δακτύλιοι αλυσίδας, πίσω κασέτα, αλυσίδα, εκτροχιαστές και λεβιέδες ταχυτήτων)

* Ανάρτηση

* Τροχοί (ζάντες, κέντρα, άξονες, ακτίνες)

* Φρένα

Οι κατασκευαστές κάνουν συνδυασμούς των εξαρτημάτων ανάλογα με το σκοπό για τον οποίο προορίζεται κάθε μοντέλο, την τιμή και το χρήστη κι έτσι συχνά σ’ ένα ποδήλατο βλέπετε εξαρτήματα διαφόρων εταιρειών.

Το πιο απλό μοντέλο μιας σειράς θα διαθέτει σκελετό αλουμινίου με οικονομικά εξαρτήματα. Αυτό προορίζεται για έναν αγοραστή με μικρό προϋπολογισμό που θέλει ένα ποδήλατο για περιστασιακή ή ελαφριά χρήση.

Καθώς ανεβαίνει η τιμή, ανεβαίνει και η ποιότητα (μεγαλύτερη αντοχή, βελτιωμένη λειτουργία, μικρότερο βάρος). Το πιο εξεζητημένο μοντέλο μιας σειράς ποδηλάτων μπορεί να διαθέτει σκελετό από ανθρακονήματα με το καλύτερο πακέτο εξαρτημάτων που υπάρχει.